مزایا، معایب، نصب و نگهداری شیر پروانه‌ای تایک

شیر پروانه‌ای تایک را می‌توان به شیر پروانه‌ای پنوماتیک، شیر پروانه‌ای برقی، شیر پروانه‌ای دستی و غیره تقسیم کرد. شیر پروانه‌ای نوعی شیر است که از یک صفحه پروانه‌ای دایره‌ای به عنوان جزء باز و بسته شونده استفاده می‌کند و با ساقه شیر می‌چرخد تا کانال سیال را باز، بسته و تنظیم کند. صفحه پروانه‌ای شیر پروانه‌ای در جهت قطر خط لوله نصب شده است. در کانال استوانه‌ای بدنه شیر پروانه‌ای، صفحه پروانه‌ای دیسکی شکل حول محور می‌چرخد و زاویه چرخش آن بین 0 تا 90 درجه است. هنگامی که چرخش به 90 درجه می‌رسد، شیر کاملاً باز است. شیر پروانه‌ای که به عنوان شیر فلپ نیز شناخته می‌شود، یک شیر تنظیم‌کننده با ساختار ساده است و همچنین می‌تواند برای کنترل سوئیچینگ محیط خط لوله کم‌فشار استفاده شود. شیر پروانه‌ای (انگلیسی: butterfly valve) به نوعی شیر اشاره دارد که در آن قسمت بسته شونده (دیسک یا دیسک) دیسکی است که حول محور شیر می‌چرخد تا باز و بسته شود. این شیر عمدتاً به عنوان شیر قطع و وصل و تنظیم جریان در خطوط لوله عمل می‌کند. قسمت باز و بسته شدن شیر پروانه‌ای، یک صفحه پروانه‌ای دیسکی شکل است که برای دستیابی به هدف باز کردن، بستن یا تنظیم، حول محور خود در داخل بدنه شیر می‌چرخد. زاویه شیر پروانه‌ای معمولاً از حالت کاملاً باز تا کاملاً بسته کمتر از 90 درجه است و شیر پروانه‌ای و ساقه آن قابلیت قفل خودکار ندارند. برای قرار دادن صفحه پروانه‌ای، باید یک کاهنده دنده کرمی روی ساقه شیر نصب شود. استفاده از کاهنده دنده کرمی نه تنها صفحه پروانه‌ای را قادر می‌سازد تا قابلیت قفل خودکار داشته باشد و در هر موقعیتی متوقف شود، بلکه عملکرد عملیاتی شیر را نیز بهبود می‌بخشد. از ویژگی‌های شیرهای پروانه‌ای صنعتی می‌توان به مقاومت در برابر دمای بالا، محدوده فشار بالا، قطر اسمی بزرگ، بدنه فولاد کربنی و حلقه فلزی به جای حلقه لاستیکی برای آب‌بندی صفحه شیر اشاره کرد. شیرهای پروانه‌ای بزرگ دما بالا با جوشکاری صفحات فولادی ساخته می‌شوند و عمدتاً برای مجاری گاز دودکش با دمای بالا و خطوط لوله گاز استفاده می‌شوند.

شیرهای پروانه‌ای را می‌توان بر اساس شکل ساختاری‌شان به نوع صفحه جبرانی، نوع صفحه عمودی، نوع صفحه شیب‌دار و نوع اهرمی تقسیم کرد. بر اساس شکل آب‌بندی، می‌توان آن را به دو نوع تقسیم کرد: نسبتاً آب‌بندی شده و سخت آب‌بندی شده. نوع آب‌بندی نرم معمولاً از آب‌بندی حلقه‌ای لاستیکی استفاده می‌کند، در حالی که نوع آب‌بندی سخت معمولاً از آب‌بندی حلقه‌ای فلزی استفاده می‌کند. بر اساس نوع اتصال، می‌توان آن را به اتصال فلنجی و اتصال ویفری تقسیم کرد. بر اساس حالت انتقال، می‌توان آن را به چندین نوع تقسیم کرد: دستی، دنده‌ای، پنوماتیکی، هیدرولیکی و برقی.

۱. مزایای شیرهای پروانه‌ای

۱. باز و بسته شدن راحت و سریع، صرفه‌جویی در نیروی کار، مقاومت کم در برابر مایعات، و قابلیت کارکرد مکرر.

2. ساختار ساده، اندازه کوچک و وزن سبک.

۳. می‌تواند گل را حمل کند و کمترین مایع را در دهانه خط لوله ذخیره کند.

۴. تحت فشار کم، می‌توان به آب‌بندی خوبی دست یافت.

5. عملکرد تنظیم خوب.

۲، معایب شیرهای پروانه‌ای

۱. محدوده فشار و دمای عملیاتی کوچک است.

۲. عملکرد آب‌بندی ضعیف.

۳- نصب و نگهداری شیرهای پروانه‌ای

۱. در حین نصب، دیسک شیر باید در حالت بسته متوقف شود.

۲. موقعیت باز شدن باید با توجه به زاویه چرخش صفحه پروانه تعیین شود.

۳. شیرهای پروانه‌ای با شیرهای بای‌پس باید قبل از باز شدن، باز شوند.

۴. نصب باید طبق دستورالعمل نصب سازنده انجام شود و شیرهای پروانه ای سنگین باید دارای پایه محکمی باشند.

۵. صفحه پروانه‌ای شیر پروانه‌ای در جهت قطر خط لوله نصب می‌شود. در کانال استوانه‌ای بدنه شیر پروانه‌ای، صفحه پروانه‌ای دیسکی شکل حول محور می‌چرخد و زاویه چرخش آن بین ۰ تا ۹۰ درجه است. وقتی چرخش به ۹۰ درجه می‌رسد، شیر کاملاً باز است.

۶. اگر برای کنترل جریان به شیر پروانه‌ای نیاز باشد، نکته اصلی انتخاب اندازه و نوع صحیح شیر است. اصل ساختاری شیرهای پروانه‌ای به ویژه برای ساخت شیرهای با قطر بزرگ مناسب است. شیرهای پروانه‌ای نه تنها به طور گسترده در صنایع نفت، گاز، شیمیایی، تصفیه آب و سایر صنایع عمومی استفاده می‌شوند، بلکه در سیستم آب خنک‌کننده نیروگاه‌های حرارتی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

۷. دو نوع شیر پروانه‌ای رایج وجود دارد: شیر پروانه‌ای ویفری و شیر پروانه‌ای فلنجی. شیر پروانه‌ای ویفری شیری است که با استفاده از پیچ و مهره‌های دو سر، بین دو فلنج خط لوله متصل می‌شود. شیر پروانه‌ای فلنجی، شیری با فلنج است و فلنج‌های دو انتهای شیر با استفاده از پیچ و مهره به فلنج خط لوله متصل می‌شوند.

۸. صفحه پروانه‌ای شیر پروانه‌ای در جهت قطر خط لوله نصب می‌شود. در کانال استوانه‌ای بدنه شیر پروانه‌ای، صفحه پروانه‌ای دیسکی شکل حول محور می‌چرخد و زاویه چرخش آن بین ۰ تا ۹۰ درجه است. وقتی چرخش به ۹۰ درجه می‌رسد، شیر کاملاً باز است.